Hiện nay, có rất nhiều các kênh đầu tư tài chính để gia tăng tài sản cá nhân một cách thụ động được đánh giá phù hợp để tạo ra một khoản lợi nhuận đủ tốt. Để đầu tư đạt hiệu quả tránh các rủi ro thua lỗ lớn, việc đầu tiên nhà đầu tư cần phải nắm rõ thông tin các kênh đầu tư trên thị trường hiện nay. Trái phiếu và Cổ phiếu là hai kênh đầu tư lợi nhuận khá phổ biến trên thị trường hiện nay, vậy sự khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu là gì?
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một loại chứng nhận nghĩa vụ nợ của nhà phát hành (người vay tiền) phải trả cho cho nhà đầu tư (người cho vay) một khoản tiền với một lãi suất cố định trong một thời gian xác định. Nhà phát hành trái phiếu phải hoàn trả khoản cho vay cho nhà đầu tư khi nó đáo hạn.
Đặc điểm của trái phiếu
Trái phiếu đều có thể được mua bởi bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp hoặc chính chủ. Trái phiếu được ghi tên trái chủ gọi là trái phiếu ghi danh, còn không ghi tên thì gọi là trái phiếu vô danh.
- Nơi cho nhà phát hành trái phiếu vay tiền gọi là trái chủ. Bên phía trái chủ, họ không chịu bất kỳ trách nhiệm nào và sử dụng vốn vay từ người vay. Và nhà phát hành trái phiếu phái có nghĩa vụ là thanh toán đúng số nợ như đã cam kết trong hợp đồng cho vay.
- Nếu nhà phát hành trái phiếu là doanh nghiệp thì gọi là trái phiếu doanh nghiệp. Nếu một tổ chức chính quyền công phát hành thì gọi là công trái hoặc trái phiếu chính phủ, còn kho bạc phát hành thì gọi là trái phiếu kho bạc.
- Thu nhập của trái phiếu đến từ tiền lãi, thường là khoản thu cố định theo kỳ, nó không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của nhà phát hành.
- Bản chất của trái phiếu là chứng khoán nợ, vì vậy nếu doanh nghiệp bị phá sản thì trước hết doanh nghiệp phải có nghĩa vụ thanh toán cho những người đang nắm giữ trái phiếu trước. Sau khi trả nợ trái phiếu rồi thì mới chia cho các cổ đông.
Hình 1: Trái phiếu là gì? Đặc điểm của trái phiếu?
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là giấy chứng nhận số tiền nhà đầu tư đóng góp vào công ty phát hành. Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành hoặc bút toán ghi sổ xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó.
Người nắm giữ cổ phiếu trở thành cổ đông và đồng thời là chủ sở hữu của công ty phát hành.
Đặc điểm của cổ phiếu
Một số đặc điểm cổ phiếu bao gồm:
- Không hoàn vốn và không có kỳ hạn
Cổ phiếu là xác nhận vốn góp của nhà đầu tư đối với doanh nghiệp. Do đó, nó không có kỳ hạn cố định. Đồng thời, nhà đầu tư cũng không được hoàn lại số tiền đã góp ngay cả khi công ty phá sản.
- Cổ tức không cố định
Cổ tức nhà đầu tư nhận được từ cổ phiếu sẽ không cố định. Nó phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Trong trường hợp kết quả kinh doanh tốt, nhà đầu tư sẽ nhận được lượng cổ tức lớn. Ngược lại, nếu công ty làm ăn thua lỗ, cổ tức mà nhà đầu tư thu được cũng ít đi.
- Giá biến động
Giá cổ phiếu bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như: môi trường vĩ mô, kinh tế, tình hình doanh nghiệp,… Vì thế, nó luôn biến động tương ứng với sự thay đổi của những yếu tố này.
- Có tính thanh khoản
Cổ phiếu được xem là một trong những sản phẩm đầu tư có tính thanh khoản cao nhất. Bạn có thể dễ dàng bán cổ phiếu và nhận lại số tiền tương ứng.
- Tính lưu thông
Bên cạnh tính thanh khoản, cổ phiếu cũng có tính lưu thông. Điều này có nghĩa là bạn có thể tự do tặng hoặc trao quyền thừa kế cho người khác nếu muốn.
- Tính rủi ro
Mua cổ phiếu đồng nghĩa rằng nhà đầu tư phải đối mặt với một số rủi ro đi kèm. Do giá cổ phiếu luôn thay đổi nên nếu lựa chọn thời điểm mua – bán không phù hợp, nhà đầu tư có thể sẽ phải đối mặt với rủi ro thua lỗ lớn.
- Tính tư bản giả
Cổ phiếu có tính tư bản giả tức là nó có giá trị tương đương tiền nhưng không phải là tiền.
Hình 2: Cổ phiếu là gì? Đặc điểm của cổ phiếu
Cách phân biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu
Hiện nay trên thị trường chứng khoán khá phổ biến 2 hình thức đầu tư là cổ phiếu và trái phiếu, tuy nhiên nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa 2 hình thức này.
Điểm giống nhau:
- Đều là hình thức chuyển nhượng, thế chấp, cầm cố
- Là phương tiện huy động nguồn vốn của nhà phát hành
- Là công cụ quản trị tài chính đối với các nhà đầu tư
Điểm khác nhau:
| Đặc điểm | Trái phiếu | Cổ Phiếu |
| 1. Chủ thể phát hành 2. Quyền lợi của chủ sở hữu 3. Thời gian được sử dụng 4. Thứ tự ưu tiên thanh toán nếu công ty bị giải thể, phá sản | Doanh nghiệp, Ngân hàng, Chính phủ. – Người sở hữu trái phiếu sẽ được trả lãi suất cố định vào thời gian xác định.– Không có quyền tham gia và hoạt động của đơn vị phát hành trái phiếu. Có thời hạn nhất định và được ghi trong trái phiếu. Trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu. | Công ty cổ phần – Người sở hữu cổ phiếu của công ty sẽ trở thành cổ đông và có những quyền lợi khác nhau tùy vào loại cổ phần họ nắm giữ.– Được chia lợi nhuận phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.– Có quyền tham gia vào việc quản lý và được điều hành hoạt động của công ty. Không có thời gian nào cụ thể. Phần vốn được góp của cổ đông phải thanh toán sau cùng khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác. |
Tuýp người phù hợp với kênh đầu tư Trái phiếu, Cổ phiếu:
Trái phiếu hay Cổ phiếu đều là những kênh đầu tư mà bất kì người đầu tư nào cũng nên cân nhắc tìm hiểu kĩ cốt lõi và lựa chọn kênh đầu tư phù hợp với quan điểm và cá tính cá nhân. Dưới đây là một trong những tuýp người có quan điểm và tính cách phù hợp cho kênh đầu tư Trái phiếu/Cổ phiếu:
- Người theo chủ nghĩa cá nhân
Những nhà đầu tư này rất tự tin vào khả năng vào kiến thức và khả năng tìm hiểu của mình và luôn thận trọng trong quyết định đầu tư. Hầu hết người theo chủ nghĩa cá nhân sẽ theo đuổi các nghề nghiệp như kế toán, luật sư, ngân hàng, v.v… và sẽ phù hợp với cách đầu tư có phương pháp như đầu tư giá trị hay kỹ thuật và sẽ theo chiến lược đầu tư dễ dàng.
- Người thích mạo hiểm
Đây là những nhà đầu tư tự tin vào bản thân nhưng lại ra quyết định mang tính cảm xúc nhiều hơn. Những nhà đầu tư này thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro và đầu tư một khoản lớn vào một khoản đầu tư mà họ tin sẽ đem lại lợi nhuận lớn. Trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì có lẽ có một lượng không ít nhà đầu tư mạo hiểm, sẵn sàng all-in full margin vào 1, 2 mã cổ phiếu.
Đối với những nhà đầu tư thuộc nhóm này, thì hãy xem xét việc đa dạng hóa danh mục nhằm giảm bớt rủi ro.
Hình 3: Người thích đầu tư mạo hiểm
- Người thích sự an toàn
Nhóm nhà đầu tư này thường lớn tuổi hơn và có khẩu vị rủi ro thấp, cẩn trọng trong việc đầu tư, do đó cách phù hợp nhất là đầu tư các loại tài sản an toàn và được quản lý chuyên nghiệp như chứng chỉ quỹ hay trái phiếu.
- Người có tính quyết đoán
Nhóm nhà đầu tư này cân bằng giữa các nhóm tính cách và sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro có tính toán và không mang cảm xúc quá nhiều vào quyết định đầu tư. Những nhà đầu tư thuộc nhóm này phù hợp với việc tự quản lý việc đầu tư cùng với tư vấn từ môi giới hoặc chuyên viên tư vấn chuyên nghiệp.
Tính cách của mỗi cá nhân luôn không thay đổi, do đó việc đầu tư không phù hợp với tính cách của bản thân sẽ dẫn đến các quyết định đầu tư không nhất quán, và dễ có kết quả đầu tư không như mong muốn.
Các nhà đầu tư phải đưa ra sự lựa chọn sáng suốt trước khi xuống tiền ở bất kỳ kênh đầu tư nào để tránh các rủi ro thua lỗ lớn. Hy vọng bài viết này có thể cung cấp thêm cho bạn kiến thức về trái phiếu và cổ phiếu, giúp bạn có sự lựa chọn tốt hơn trong đầu tư sinh lời.