Khonhasaigon – Các biện pháp đã được thực hiện nhằm đơn giản hóa nhiều thủ tục và cung cấp mẫu bản vẽ thiết kế để xin cấp phép xây dựng tại TP.HCM, nhằm giảm bớt gánh nặng trong quá trình xây dựng nhà ở của cư dân địa phương. Mặc dù những nỗ lực này, nhận định từ nhiều phía cho thấy mẫu thiết kế vừa được ban hành đôi khi gặp khó khăn trong việc áp dụng thực tế.
Khó áp dụng trên thực tế?
Gần đây, Thành phố Thủ Đức (TP.HCM) vừa ra mắt mẫu bản vẽ thiết kế dành cho hộ gia đình và cá nhân, nhằm cung cấp tài liệu tham khảo cho quá trình lập kế hoạch xây dựng nhà ở riêng lẻ trên khu vực này. Theo ông Bùi Xuân Cường, người đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, thành phố đã cũng đã công bố mẫu thiết kế để hộ gia đình và cá nhân có thể tham khảo khi tự mình tiến hành lập kế hoạch xây dựng cho các ngôi nhà riêng tại địa phương này. Điều này chắc chắn sẽ góp phần giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức trong việc thực hiện các quy trình liên quan đến xây dựng.
Cụ thể, mẫu thiết kế này áp dụng cho loại nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình và cá nhân, với tổng diện tích sàn xây dựng không vượt quá 250 m2 hoặc dưới 3 tầng (không tính tầng lửng, diện tích tầng lửng không quá 65% diện tích sàn xây dựng của tầng, và tầng tum có diện tích dưới 30% diện tích của sàn mái). Văn bản cụ thể rằng, các hộ gia đình sẽ thực hiện việc lập bản vẽ thiết kế cho ngôi nhà của mình dựa trên các thông tin sau: địa chỉ, cấp (hạng) của ngôi nhà, cấu trúc nhà, chiều cao công trình, tổng diện tích sàn xây dựng, diện tích sàn của từng tầng; tại tầng 1, mặt bằng có thể hiển thị kích thước của lô đất, ranh giới xây dựng nhà ở, lối thoát (nếu có), ranh giới lô đất, giới hạn xây dựng, và độ cao của sàn tầng 1. Điều này cho phép các hộ gia đình tự tạo bản vẽ thiết kế nhà ở dựa trên các thông tin này, giúp quá trình xây dựng trở nên đơn giản và dễ dàng hơn.
Ngoài ra, trong quá trình lập bản vẽ, cần thêm các mặt bằng của các tầng lầu, tầng lửng (nếu có), để hiển thị ranh giới xây dựng của ngôi nhà, lối thoát (nếu có), khu vườn ban công (nếu có), cấu trúc sàn, và độ cao sàn của từng tầng. Các mặt đứng và mặt cắt cũng cần thể hiện chiều cao của mỗi tầng, tổng chiều cao của toàn công trình, độ cao của lan can ban công, kích thước khoảng lùi của công trình, và chiều cao của từng tầng. Điều này giúp đầy đủ và chi tiết hóa thông tin về tất cả các khía cạnh của ngôi nhà trong quá trình thiết kế và xây dựng.
Với việc cơ quan chức năng công bố mẫu bản vẽ thiết kế sẽ giúp cho người dân giảm đi một thủ tục hành chính và giảm được một phần chi phí thuê thiết kế bản vẽ khi xây nhà nhưng theo quan điểm của nhiều người dân, vẫn còn nhiều vướng mắc. Chị Thanh Hà từ TP.Thủ Đức chia sẻ rằng việc này thực sự giúp người dân giảm bớt một thủ tục hành chính và tiết kiệm phí thuê người thiết kế bản vẽ khi xây nhà. Tuy nhiên, mẫu thiết kế vẫn còn mơ hồ và không cung cấp đủ thông tin. Khoảng lùi của công trình cũng không được cụ thể hóa. Người dân khi đến xin phép không biết chính xác liệu nhà của họ có cần lùi vào phía trước 2,4 m hay không, trong khi phía sau thì vẫn phải lùi vào 1m như trước. Điều đáng nói là, mật độ xây dựng còn tồn tại nhiều điểm không hợp lý, ví dụ như trong một số khu vực như Q.9, Q.2 cũ, người dân cảm thấy bất lợi khi đất vẫn còn nhiều nhưng vẫn phải tuân theo mật độ xây dựng quá thấp, gây khó khăn trong việc phát triển nhà ở.
Thêm vào đó, sự khác biệt trong thẩm mỹ và sở thích cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng, khiến cho chức năng và màu sắc của từng ngôi nhà có sự khác biệt. Điều này dẫn đến việc bề mặt kiến trúc không thể đơn giản hóa thành một “mẫu” chung. Thậm chí, áp dụng hình thức cấp phép xây dựng trực tuyến như đã thử áp dụng tại Quận 7 cũng không đem lại hiệu quả thực sự và gặp khó khăn. Ngay cả những người là kiến trúc sư và có doanh nghiệp thiết kế, xây dựng riêng cũng phải dựa vào dịch vụ ngoại vi để xin phép xây dựng. Kiến trúc sư Nguyễn Thái Tuấn cho biết, bản mẫu thiết kế hiện tại cũng gặp khó khăn trong việc áp dụng thực tế, ngay cả với những người làm trong lĩnh vực này.
Cùng một bản vẽ nhưng hai mục đích
Với mẫu thiết kế mới, ông Tống Đức Tiến, Trưởng phòng Cấp phép xây dựng tại Sở Xây dựng TP.HCM, đã giải thích rằng từ nay, người dân không cần phải tự lập bản vẽ xây dựng khi đệ trình đơn xin cấp phép xây dựng cho ngôi nhà của mình. Mẫu thiết kế đã thể hiện một cách cụ thể các chỉ số quan trọng trong xây dựng như giới hạn xây dựng trên bản đồ, mật độ xây dựng, chiều cao của công trình và số tầng, tạo nên một khung quản lý bên ngoài dựa trên các thông số được cấp phép và minh họa rõ trên sơ đồ.
Bản vẽ xây dựng mẫu không đi sâu vào các chi tiết bên trong ngôi nhà, nhưng tập trung vào việc quản lý các yếu tố ngoại vi theo các tham số đã được phê duyệt. Người dân sau đó có thể sử dụng sơ đồ này để đệ trình hồ sơ hoàn công và xin cấp sổ hồng. Trong khi đó, hộ gia đình và cá nhân sẽ tự thực hiện bản vẽ thiết kế cho căn nhà của mình, bao gồm các thông tin chi tiết như địa chỉ, cấp (hạng) nhà ở, cấu trúc nhà, chiều cao của công trình, tổng diện tích sàn xây dựng, diện tích sàn xây dựng của từng tầng; mặt bằng tầng 1; mặt bằng của các tầng lầu (và tầng lửng nếu có); cùng với mặt đứng và mặt cắt.
Ông Tiến cũng nói rõ, sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng kèm bản vẽ thiết kế theo mẫu, người dân được tự tổ chức thực hiện thiết kế xây dựng công trình hoặc thuê tổ chức tư vấn thiết kế hoặc nhà thầu xây dựng lập. Trong đó, việc bố cục các hạng mục nội thất bên trong căn nhà sẽ do chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, nhà thầu xây dựng tự quyết định và phải chịu trách nhiệm về an toàn cho bản thân công trình và các công trình kế cận.
Theo một lãnh đạo từ Sở Xây dựng TP.HCM đã có thông tin rằng Sở xây dụng đã hợp tác với Sở Tài nguyên – Môi trường để lập tờ trình và trình UBND TP.HCM thông qua mẫu bản vẽ, nhằm tạo điều kiện sử dụng chung cho cả hai thủ tục hành chính: cấp giấy phép xây dựng và hoàn công, cấp sổ hồng. Khi mẫu bản vẽ này được phê duyệt, đặc biệt trong trường hợp xây dựng các công trình nhà ở riêng lẻ, người dân chỉ cần sử dụng một bản vẽ duy nhất để đáp ứng cả hai yêu cầu thủ tục hành chính. Bằng cách này, mẫu bản vẽ mới sẽ đơn giản hóa và tối ưu hóa quá trình xin cấp phép xây dựng cho những căn nhà riêng lẻ trên địa bàn TP.HCM
Theo Sở Xây dựng, theo quy định về cấp sổ hồng, bản vẽ sơ đồ nhà, đất có thể thể hiện diện tích xây dựng của các tầng, giới hạn xây dựng và giới hạn đường đỏ. Sau khi hoàn thành việc xây dựng và được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, một sơ đồ mặt bằng các tầng cũng sẽ được tạo ra. Từ những điều này, việc đề xuất bản vẽ thiết kế cho cả thủ tục cấp giấy phép xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở bằng cách sử dụng một sơ đồ duy nhất là hoàn toàn có cơ sở.